Nauka języków obcych przez dzieci odbywa się w zupełnie inny sposób, niż przez osoby dorosłe czy nastolatków. Przede wszystkim nie jest to nauka w takim sensie, jak rozumiemy to my, dorośli, czyli świadome zapamiętywanie i odtwarzanie treści. Bardziej przypomina ona przyswajanie różnych informacji i wiedzy, z którymi dziecko ma naturalną styczność. Lepszą nazwą więc byłoby budowanie drugiego systemu językowego zamiast nauki języka obcego.
Żeby zrozumieć lepiej ten proces, proszę przypomnieć sobie jak Państwa dziecko uczyło się porozumiewać w języku polskim. Przede wszystkim – na pewno potrzebowało mnóstwo czasu na “osłuchanie się”, czyli naukę rozumienia języka ojczystego. Dopiero po roku, dwóch, a może nawet trzech było w stanie samo zacząć mówić! Z językiem obcym jest podobnie. W wieku dziecięcym najważniejszą umiejętnością, którą dziecko powinno opanować jest rozumienie słów lub poleceń po angielsku. Na tym założeniu opiera się metoda TPR (total physical response), którą stosujemy podczas naszych zajęć językowych. Lektor wydaje polecenia w języku obcym, a uczniowie odpowiadają właściwie wykonanymi gestami i ruchem lub na przykład wskazaniem właściwej karty obrazkowej lub przedmiotu. TPR pozwala pracować nawet z najmłodszymi dziećmi, nawet tymi, które nie umieją jeszcze mówić w języku ojczystym. Już dziś serdecznie zapraszamy wszystkich rodziców na zajęcia otwarte, które odbywają się dwa razy do roku! Jest to świetna okazja, żeby zaobserwować w praktyce jak wygląda praca lektora posługującego się metodą TPR.
Warto pamiętać, że dzieci dość późno budują “poziome” połączenia pomiędzy analogicznymi elementami dwóch systemów językowych. Literatura naukowa nie precyzuje wieku, w którym dzieci powinny mieć już taką umiejętność wykształconą, ale nasze doświadczenie wskazuje, że następuje to nie wcześniej niż pod koniec okresu przedszkolnego lub nawet w pierwszych klasach szkoły podstawowej. W praktyce oznacza to, że dziecko ma prawo nie wiedzieć jak po angielsku mówi się głowa, ale kiedy powiemy touch your head od razu będzie wiedziało co zrobić! Często podczas spotkań rodzinnych zdarza się, że dziadkowie lub ciocie zachęcone informacją, że nasz maluch uczy się języka obcego w przedszkolu proszą to wymień teraz 5 nazw owoców po angielsku! Dla dziecka jest to prawdziwy szok, ponieważ ono wcale jeszcze nie jest świadome, że zna jakiekolwiek nazwy owoców po angielsku! Nawet jeśli w tym tygodniu grało na zajęciach w memory z obrazkami owoców lub bawiło się w sklep!
Rozwój pierwszego, drugiego i każdego kolejnego systemu językowego u dzieci może być wspierany różnymi czynnikami. W metodyce nauczania języków obcych nazywamy to jednością czasu, miejsca i osoby. Oznacza to, że dzieci intuicyjnie wiedzą, w jakim języku komunikować się z poszczególnymi osobami lub w konkretnych miejscach.
Dla dzieci bardzo ważny jest kontekst, w jakim się znajdują i przez ten pryzmat uruchamiają odpowiedni system językowy. Dlatego zazwyczaj kiedy tylko lektor wchodzi do sali, wszystkie dzieci w naturalny sposób witają się z nim mówiąc Hello! Tę zależność można też zaobserwować w przypadku dzieci pochodzących z rodzin dwujęzycznych, gdzie każdy rodzic porozumiewa się z dzieckiem w swoim języku ojczystym. Badania wskazują, że nawet małe dzieci prawie nigdy nie mylą języków (code mixing). Zawsze wiedzą do którego rodzica zwracać się w którym języku.
Podobną technikę wykorzystują też rodzice wprowadzający swoim dzieciom dwujęzyczność zamierzoną. Są to rodziny, gdzie oboje rodzice mówią w tym samym języku, na przykład po polsku, ale świadomie wprowadzają drugi język komunikacji w domu, na przykład angielski. Aby w takiej, bądź co bądź, sztucznej sytuacji pomóc dziecku się odnaleźć, często rodzice wybierają jeden pokój, w którym wszyscy komunikują się tylko po angielsku. Tego typu angielskie “kąciki” wprowadzają też często szkoły podstawowe, które duży nacisk kładą na naukę języka obcego. Nie bądźmy więc zdziwieni, jeśli do tej pory nie komunikowaliśmy się z dzieckiem w języku angielskim i pierwsze próby mogą spotkać się z ogólnym niezrozumieniem. Dziecko po prostu potrzebuje czasu, żeby się przyzwyczaić i wypracować nowy kanał komunikacji ze swoim rodzicem.
Może się zdarzyć też tak, że dziecko dobrze funkcjonuje w środowisku zajęć językowych, gdzie odpowiada razem z całą grupą i jest już przyzwyczajone do stałego schematu zajęć, a próby zabawy po angielsku w domu będą jeszcze przez jakiś czas kończyły się porażką. Niekoniecznie oznacza to, że dziecko niczego się nie nauczyło, a czas poświęcony na naukę angielskiego w przedszkolu to czas stracony – tak jak nie wymagamy od kilkumiesięcznego dziecka, żeby zaczęło mówić, tak samo powinniśmy dać naprawdę dużo czasu naszemu przedszkolakowi, żeby z okresu przyswajania przeszedł do fazy produkcji języka obcego.
Pamiętajmy, że ekspozycja na brzmienie języka obcego we wczesnym wieku może przynieść lepsze efekty, niż godziny ślęczenia nad nudnymi ćwiczeniami w późniejszych latach!
A więc… gotowi? Zapraszamy do wspólnej zabawy!
LET’S LOOK OUTSIDE! HOW’S THE WEATHER TODAY?
Jeśli chcą Państwo stworzyć swojemu dziecku możliwość używania języka obcego w naturalnych warunkach, można pytać “how’s the weather today?” codziennie w drodze do przedszkola. Ubierając się można wspólnie z dzieckiem nazywać poszczególne ubrania, zawsze warto dodatkowo pytać o kolory (np. “give me black T-shirt, please”).
ŚPIEWAĆ KAŻDY MOŻE, A NAWET… POWINIEN!
Podstawą zajęć językowych ze speak ART w przedszkolu jest muzyka. Wykorzystujemy szeroki wachlarz piosenek dziecięcych, zarówno tych stworzonych na potrzeby nauki nowego języka, jak i klasyczne nursery rhymes z krajów anglojęzycznych.
Szczególnie polecamy serię Super Simple Songs. Wszystkie nagrane przez nich piosenki mogą Państwo za darmo znaleźć na youtube, a od niedawna również na Spotify.
CAN YOU FLY LIKE A BIRD?
Ćwiczenia ruchowe wspierają rozwój inteligencji kinestetyczno-ruchowej. Wykorzystanie zabaw ruchowych podczas zajęć językowych to główne założenie metody TPR (total physical response), którą lektorzy speak ART stosują na każdych zajęciach. Wierzymy, że dzieci skutecznie uczą się działając, a nie tylko biernie powtarzając słówka. Dzieci często nie umieją odpowiedzieć na pytanie “co to znaczy bird po polsku?”, ale umieją wykonać polecenie “fly like a bird”. To normalny etap nauki. Zachęcamy do zabawy z dziećmi w formie wydawania komend po angielsku, na które dzieci mają odpowiednio zareagować – np. clap your hands, fly like a bird, stomp like an elephant.
ANIMALS ON THE FARM, IN THE JUNGLE AND AT HOME
Inteligencja matematyczno-logiczna to nie tylko liczenie i nauka cyferek. Spokojnie – na to przyjdzie czas w szkole! Teraz dzieci powinny ćwiczyć przede wszystkim umiejętność kategoryzowania i tworzenia zbiorów. Słownictwo związane z nazwami zwierząt to zazwyczaj jeden z pierwszych tematów, które opanowują dzieci. Warto wykorzystywać je podczas wspólnej zabawy w domu, a dodatkowo dopasowywać zwierzaki według określonego klucza: gdzie mieszkają? Jakiego są koloru? Czy umieją latać? Czy umieją biegać i wspinać się?
WSPÓLNE CZYTANIE PO ANGIELSKU
Święta albo urodziny to świetna okazja, żeby uzupełnić anglojęzyczną półkę w pokoju naszego Dziecka. Warto wspomnieć rodzinie, że edukacja językowa jest dla nas ważna, a kluczem do sukcesu jest ekspozycja na język. Dlatego w tym roku będzie nam szczególnie miło, jeśli najbliżsi przygotowaliby prezent, który stwarzałby dla dziecka dodatkowe okazje do obcownia z językiem angielskim. Polecamy zaprzyjaźnioną księgarnię językową Kangurek https://ksiegarniakangurek.pl/ Wiele anglojęzycznych gier, zabawek i książek znajdą Państwo np. w sklepach TK Maxx lub w Empiku.
Dalsze pomysły już wkrótce!